Project-MER

Bij grootschalige of milieubelastende projecten moet vóór de besluitvorming een volledig milieueffectrapport (project-MER) worden opgesteld. Dit is verplicht als het project is opgenomen in kolom 2 van bijlage V van het Omgevingsbesluit, of als uit een eerdere project-m.e.r.-beoordeling blijkt dat aanzienlijke milieueffecten te verwachten zijn.

Typische voorbeelden van project-MER-plichtige activiteiten zijn industriële installaties, infrastructuurwerken, intensieve veehouderij of grootschalige woningbouw.

Het doel van een project-MER is het waarborgen van een integrale en zorgvuldige beoordeling van milieugevolgen, die expliciet wordt meegewogen in het besluitvormingsproces.

De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor het opstellen van het milieueffectrapport. Het MER vormt een verplicht onderdeel van de aanvraag voor een vergunning of projectbesluit. Zonder MER wordt de aanvraag buiten behandeling gelaten.

De MER-procedure is onlosmakelijk verbonden met het besluit dat het project mogelijk maakt en volgt de uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure van de Algemene wet bestuursrecht.

1. Kennisgeving voornemen
   Voor sommige besluiten, zoals projectbesluiten, is een kennisgeving van het voornemen verplicht. Voor omgevingsvergunningen is dit doorgaans facultatief. In deze kennisgeving staat hoe participatie vorm krijgt.
2. Advies over reikwijdte en detailniveau (optioneel)
   De initiatiefnemer kan het bevoegd gezag vragen om advies over wat het MER moet onderzoeken. Dit gebeurt aan de hand van een conceptnotitie. Wettelijke adviseurs worden hierbij betrokken. Ook kan de Commissie m.e.r. om advies gevraagd worden.
3. Opstellen MER
   De initiatiefnemer stelt het MER op of laat dit doen. Het rapport beschrijft het project, alternatieven, milieueffecten, en eventuele mitigerende of compenserende maatregelen. Het MER moet objectief, volledig en actueel zijn.
4. Indienen aanvraag met MER
   Het MER wordt samen met de vergunningaanvraag ingediend. Zonder MER wordt de aanvraag buiten behandeling gelaten. Het MER is dus formeel onderdeel van het besluitvormingstraject.
5. Terinzagelegging ontwerpbesluit en MER
   Het ontwerpbesluit en het MER worden gelijktijdig gedurende zes weken ter inzage gelegd. Belanghebbenden kunnen zienswijzen indienen.
6. Zienswijzen en toetsingsadvies Commissie m.e.r.(optioneel)
   De Commissie m.e.r. kan gevraagd worden het MER te toetsen op inhoud en kwaliteit. Dit is niet verplicht, maar wordt vaak toegepast bij complexe of gevoelige projecten.
7. Definitief besluit
   Het bevoegd gezag neemt een besluit op de aanvraag en motiveert hoe het MER, eventuele zienswijzen en het advies van de Commissie m.e.r. zijn meegewogen.
8. Bekendmaking en rechtsbescherming
   Na bekendmaking van het besluit geldt een beroepstermijn. Belanghebbenden kunnen in beroep gaan bij de bestuursrechter. De inhoud en de kwaliteit van het MER kunnen in deze procedure worden aangevochten.
9. Monitoring
   Indien nodig worden in het besluit voorschriften opgenomen over het monitoren van milieueffecten. Dit is verplicht als er sprake is van onzekerheden of risico’s die nader gevolgd moeten worden.

De verplichting om milieueffecten over landsgrenzen heen te betrekken bij besluitvorming is gebaseerd op het Verdrag van Espoo (1991). Dit verdrag, officieel het "Verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdende context", verplicht landen om elkaar tijdig te informeren over voorgenomen projecten die mogelijk aanzienlijke milieueffecten in andere landen kunnen hebben.

Nederland is partij bij dit verdrag en verwerkt deze verplichtingen in haar MER-regelgeving. Wanneer uit een MER blijkt dat ook in een ander land milieueffecten kunnen optreden, moet het bevoegd gezag dat land informeren, het MER (of een samenvatting) laten vertalen en gelegenheid bieden tot inspraak voor buitenlandse overheden en burgers.

Bij projecten met mogelijke milieueffecten buiten Nederland is het bevoegd gezag verplicht andere landen tijdig te informeren. Dit gebeurt via een formele kennisgeving. Het MER (of een samenvatting) wordt vertaald en buitenlandse overheden en burgers mogen zienswijzen indienen. Dit waarborgt internationale participatie en zorgvuldigheid bij projecten die over landsgrenzen heen reiken.

Een project-MER biedt dus een grondige onderbouwing voor het besluit over ingrijpende projecten. Door de verplichte participatie, adviesmogelijkheden en uitgebreide voorbereiding wordt de milieugevolgen transparant en integraal meegewogen in het uiteindelijke besluit.

Een project-MER levert een grondige, transparante onderbouwing voor besluiten over ingrijpende projecten. De procedure verplicht tot participatie, biedt ruimte voor advies en zorgt ervoor dat milieugevolgen integraal worden afgewogen in het uiteindelijke besluit.